Kontrak Pintar: Analisis Syariah dan Parameter

Smart Contract: Shariah Analysis and Parameter

Authors

  • Ahmad Zakirullah Mohamed Shaarani Department of Economic, Faculty of Management and Economics, Universiti Pendidikan Sultan Idris, 35900 Tanjong Malim Perak, Malaysia
  • Fidlizan Muhammad Department of Economic, Faculty of Management and Economics, Universiti Pendidikan Sultan Idris, 35900 Tanjong Malim Perak, Malaysia
  • Azman Mohd Noor Islamic Banking and Finance Institute, International Islamic University of Malaysia, Gombak, Selangor, Malaysia
  • Mohd Farihal Osman Islamic Business School, College of Business, Universiti Utara Malaysia 06010 Sintok, Kedah Malaysia

DOI:

https://doi.org/10.11113/umran2023.10n2.638

Keywords:

Tasamuh, blockchain, Shariah compliance, Maqasid al-Shari‘ah

Abstract

Smart Contract is one of the new technological developments related to the Industrial Revolution 4.0 which emphasizes on the execution of contracts between two parties automatically based on the terms and conditions that have been agreed before. This concept minimizes the role of intermediaries that exist in traditionally executed contracts thus leading to positive effects such as cost reduction, saving time and money, less cases of fraud, manipulation and so on. Looking at the philosophy of smart contracts, it is in line with the Maqasid / Objectives of Syariah. However, the nature of this concept which relies on automation which means lack of human intervention in executing the content of the contract raises questions about shariah compliancy in the operationalization of this system especially regarding the function and eligibility of the computer system as a contracting parties rather that human, as well as what is fiqh adaptation for such concept, in addition to what is parameters and dawābit that is required to ensure that each product based on smart contracts is Shariah compliant in terms of its content, shariah monitoring process once the contract is executed, and other related issues. This study is based on a full library research where the concept of smart contracts is analyzed based on the framework of Shariah law in Muamalat, in addition to the latest technological developments related to it. The results of the study found that smart contract is an acceptable concept in Islam, but it needs some guidance and improvement to ensure it really coincides with the parameters required by Shariah, namely full compliance with the pillars and conditions of the contract, must also be in line with Maqasid al-Shariah and current applicable law, the existence of elements of compassion, consideration, tolerance/Tasāmuh and others.

References

Izz al-Din Abd al-Aziz bin Abd al-Salam. (1991). Qawaid al-Ahkam fi Masalih al-Anam, Taha Abd al-Rauf Saad, Kaherah, Maktabah al-Kulliyyah al-Azhariyyah.

Imam al-Haramayn Abd al-Malik bin Abd Allah al-Juwayni. (1997). al-Burhan fi Usul al-Fiqh, ed. Dr Azim al-Dayyib, (Lubnan, Dar al-Kutub al-Iimiyyah.

Accounting and Auditing of Islamic Financial Institution. (2010), Maayir al-Syariyyah, Manama, Bahrain.

Ahmad al-Raysani, (2009). al-Madkhal Ila Maqasid al-Syariah. al-Mansurah, Dar al-Nasyr wa al-Tawzi, Mesir.

Akram Laldin. (2020). Fintech and Smart Contract: Opportunities in Islamic Finance. Dicapai pada 22 October 2020. https://www.labuanibfc.com/clients/Labuan_IBFC_78C2FF81-703A-4CAA-8926-A348A3C91057/contentms/img/Downloads/IIFM%20-%20LIBFC/Presentation%20Slides/Fintech%20and%20Smart%20Contract%20Opportunities%20in%20Islamic%20Finance%20-%20Dr.%20Akram%20(ISRA).pdf?1600214400.

Al-Amidi, Saif al-Din Ali bin Abi Ali. (t.t) al-Ihkam Fi Usul al-Ahkam, ed. Abd al-Razak al-Afifi, Beirut, Maktab Islami.

Al-Bukhari, Muhammad bin Ismail. (2002). Sahih al-Bukhari, Damsyik: Dar Ibn Kathir.

Al-Isnawi, Jamal al-Din Abd al-Rahim bin Hasan al-Isnawi. (1999). Nihayat al-Sul Sharh Minhaj al-Wusul fi al-Ilmi al-Usul, Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.

Al-Nawawi, Abi Zakariya Muhy al-Din Yahya bin Sharaf. (t.t). al-Majmu Sharh al-Muhadhdhab, Jeddah: Maktabah Irshad.

Al-Rafii, Abd al-Karim bin Muhamad. (1997). al-Aziz Sharh al-Wajiz, ed. Ali bin Muhammad Muawwaḍ, Adil Ahmad Abd al-Mawjud, (Bayrut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, 1997).

Al-Sharbini, Shams al-Din Muhammad bin Aḥmad al-Khatib (t.t). Mughni al-Muhtaj ila Marifati Maʻani Alfaz al-Minhaj, ed. Ṭaha Abd al-Rauf Saad, Imad Zaki al-Barudi, Muhammad Izat. Kaherah: Maktabah Tawfiqiyyah.

Al-Shirazi, Muhammad bin Ibrahim. (t,t). al-Luma fi al-Usul al-Fiqh. Surabaya: Syarikat Bungkul Indah.

Al-Tabari, Muhammad bin Jarir. (1994). Jami al-Bayan an tawil ay al-Quran, ed. Asam Faris al-Khursani, Dr Basyar Awad Maruf, Beirut, Muassasah al-Risalah.

Al-Tirmidhi, Muhamad bin ʻIsa bin Saurah. (1967). Sunan al-Tirmidhī, ed. Muḥamad Fuad ‘Abd al-Bāqī, Mustafa al-Bāb al-Halabi.

Al-Zarkasyi, Badr al-Din Muḥammad bin Bahadir. (2007) al-Bahr al-Muhiṭ fi al-Usul al-Fiqh, Beirut: Dar al-Kutub al-ʻIlmiyyah.

Amanie Advisor. (2020). How Smart are Smart Contracts from a Shariah Compliance Perspective? Dicapai pada 20 August 2020. https://afinance.org/how-smart-are-smart-contracts-from-a-shariah-compliance-perspective/

Andreja Rojko. (2017) Industry 4.0 Concept: Background and Overview, (International Journal of Interactive Mobile Technologies, eISSN: 1865-7923, 2017), Dicapai pada 23rd October, 2020. https://doi.org/10.3991/ijim.v11i5.7072.

Bank Negara Malaysia. (2019). Shariah Governance Policy Document, Dicapai pada 22 August 2020. https://www.bnm.gov.my/index.php?ch=57&pg=144&ac=836&bb=file.

Capegemini Consulting. (2016). Smart Contracts in Financial Services: Getting from Hype to Reality. Dicapai pada 22 October 2020, https://www.capgemini.com/consulting-de/wp-content/uploads/sites/32/2017/08/smart_contracts_paper_long_0.pdf.

Denden S. Hadi Wijaya. (2018). Mekanisme transaksi jual beli produk minuman dengan menggunakan vending machine dalam perspektif fiqh muamalah, (Mutawasit Jurnal Hukum Islam, IAILM Tasikmalaya, 2018), retrieved at 25 August 2020. http://jurnal.iailm.ac.id/index.php/mutawasith/article/view/139/119.

Dr ʻAbd al-ʻAziz Muḥammad ʻAzam. (2001). Maqāsid al-Syarʻiyyah fi al-Qawāʻid al-Fiqhiyyah, Kaherah: Dār al-Bayān li al-Nasyr wa al-Tawzīʼ.

Dr Musṭafa Khin, Dr Musṭafa Bugho, Ali Sharbaji. (2003). al-Fiqh al-Manhaji ala Madhhab al-Imam al-Shafii, Damsyik: Dār al-Qalam.

Ibn al-Abidin. (1992). Muḥammad Amin bin Umar, Rudd al-Mukhtar ala Durr al-Mukhtar, Hasyiyah ibn al-‘Abidin, Beirut, Dar al-Fikr.

Ibn Asyur, Muhammad al-Tahir bin Muhammad. (2004). Maqasid al-Syariah al-Islamiyyah, ed. Muhammad al-Habib Ibn al-Khawjah, Qatar, Wizarah al-Awqaf wa al-Syuun al-Islamiyyah.

Ibn Hajar al-Asqalani, Ahmad bin ‘Ali. (2001). Fath al-Bari ala Sharh Sahih al-Bukhari, ed Abd al-Qadir Syaibah al-Hamd. Riyadh: dibiayai oleh Amir Sultan bin ʻAbd ʻAziz, Keluarga diraja Saudi.

Ibn Kathir, ‘Imad al-Din Islami bin Umar. (1970). Tafsir al-Quran al-Azim, Beirut, Dar al-Fikr.

Ibn Manzur, Muhammad bin Mukram. (1999). Lisan al-Arab, (Beirut: Dar al-Ihya’ al-Turath al-Arabi.

Ibn Qudamah, Abd Allah bin Ahmad. (t.t) al-Mughni wa Yalihi al-Sharh al-Kabir. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi.

Ibn Taimiyyah, Ahmad bin Abd al-Halim, (2001). Al-Qawaid al-Nuraniyyah al-Fiqhiyyah, ed. Ahmad bin Muhammad al-Khalil, Saudi, Dar Ibn al-Jawzi.

Investopedia, (2020). Smart Contract, Dicapai pada 19 October, 2020. https://www.investopedia.com/terms/s/smart-contracts.asp.

I-SCOOP, (2020). Industry 4.0: The fourth industrial revolution – guide to Industrie 4.0. Dicapai pada 23rd October, 2020. https://www.i-scoop.eu/industry-4-0/,

Jeremy M. Sklaroff, (2018). Smart Contracts and the Cost of Inflexibility University of Pennsylvania, Is a 'smart contract' really a smart idea? Insights from a Legal Perspective. (University of Pennsylvania Law Review, 2018). Dicapai pada 21 August 2020. https://www.researchgate.net/publication/317354410_Is_a_'smart_contract'_really_a_smart_idea_Insights_from_a_legal_perspective.

Kristian Lauslahti, Juri Mattila, Timo Seppälä (2017), Dicapai pada 23 August 2020, file:///C:/Users/user/Downloads/SSRN-id3154043%20.pdf.

Lucas Mearian (2020). What's a smart contract and how does it work? Dicapai pada 20 October 2020. https://www.computerworld.com/article/3412140/whats-a-smart-contract-and-how-does-it-work.html

Mohamad Akram Laldin. (2020). Duties and responsibilities of shariah boards from a legal and regulatory perspective, Dicapai pada 23 August 2020. http://www.amanieacademy.com/articles/item/duties-and-responsibilities-of-shari-ah-boards-from-a-legal-and-regulatory-perspective

Mohd Khir Johari bin Abas and Nahrawi bin Kasim. (2020). Analisis Maslahah dan Mafsadah Menurut Ulamak Fiqh dan Usul Fiqh. (Politeknik Ungku Omar & Politeknik Sultan Idris Shah, 2018), Dicapai pada 25 August 2020. https://www.researchgate.net/publication/325593166_ANALISIS_MASLAHAH_DAN_MAFSADAH_MENURUT_ULAMAK_FIQH_DAN_USUL_FIQH.

Mubarakfuri, (t.t) Muḥammad ʻAbd al-Rahman ibn Abd al-Rahim, Tuhfatul al- Ahwazi bi syarhi Jami al-Tirmidhi. Beirut, Dar al-Fikr.

Muslim, Muslim bin Hajjaj. (2006). Sahih Muslim, ed. Nazar bin Muhammad al-Farayabi Abu Qutaibah, Bab al-Musaqah, Dar al-Tibah.

Nick Szabo. (1994). Smart Contract, Dicapai pada 19 October 2020. https://www.fon.hum.uva.nl/rob/Courses/InformationInSpeech/CDROM/Literature/LOTwinterschool2006/szabo.best.vwh.net/smart.contracts.html

Norafni @ Farlina Rahim, Mohammed Hariri Bakri, Siti Norbaya Yahaya. (2019). Fintech and Shariah Principles in Smart Contract. (Tajuk dalam buku, IGI Global, 2019). Dicapai pada 20 August 2020, https://www.researchgate.net/publication/330463014_Fintech_and_Shariah_Principles_in_Smart_Contracts.

Rachel Goss. (2020). Smart Contracts: The Good, the Bad and the Ugly - Part 1: The Good (and a short history). Dicapai pada 19 October 2020. https://www.scl.org/articles/10568-smart-contracts-the-good-the-bad-and-the-ugly-part-1-the-good-and-a-short-history

Ruhaizah Abdul Ghani & Jaffary Awang. (2020). Tasamuh Versus Tolerance as Practical Approach to Encounter the Conflicting Issue, (Akademika, Journal of Southeast Asia Social Sciences and Humanities, ISSN: 0126-5008, 2020).

Saimin. (2017). Tinjauan kompilasi hukum ekonomi syariah terhadap jual beli melalui vending machine, (IAIN Metro, Undergraduate thesis, 2017), Dicapai pada 24 August 2020. https://repository.metrouniv.ac.id/id/eprint/2154/1/Saimin%20-%201297129.pdf.

Siti Rohaya Mat Rahim, Zam Zuriyati Mohamad, Juliana Abu Bakar, Farhana Hanim Mohsin & Norhayati Md Isa. (2018). Artificial Intelligence, Smart Contract and Islamic Finance. (Tajuk dalam buku, Asian Social Science, 2018). Dicapai pada 23 Ogos 2020. https://www.researchgate.net/publication/323340254_Artificial_Intelligence_Smart_Contract_and_Islamic_Finance.

Tole Sutikno, Mochammad Facta, G.R. Arab Markadeh. (2011) Progress in Artificial Intelligence Techniques: from Brain to Emotion, (TELKOMNIKA, ISSN: 1693-6930).

Wahedinvest, (2020). Roboadvisors. Dicapai pada 23 Ogos 2020. https://journal.wahedinvest.com/robo-advisors-101/,

Investopedia. (2022). Roboadvisor. https://www.investopedia.com/terms/r/roboadvisor-roboadviser.asp. Dicapai pada 23 Ogos 2020.

Wahid Investment. (2020). Smart Contract in Islamic Economis Transaction, Dicapai pada 20 Oktober, 2020. https://journal.wahedinvest.com/smart-contracts-in-islamic-economic-transactions/

Zibin Zheng, Shaoan Xie Hong, Ning Dai Weil Chena Xiang ping, Chen Jian, Weng, Muhammad Imran. (2020). An overview on smart contracts: Challenges, advances and platforms, 480-490. Dicapai pada 20 Ogos 2020. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0167739X19316280.

Downloads

Published

2023-06-22

How to Cite

Mohamed Shaarani, A. Z., Muhammad, F., Mohd Noor, A., & Osman, M. F. (2023). Kontrak Pintar: Analisis Syariah dan Parameter: Smart Contract: Shariah Analysis and Parameter. UMRAN - Journal of Islamic and Civilizational Studies, 10(2), 1–14. https://doi.org/10.11113/umran2023.10n2.638

Issue

Section

Articles